برنامه‌ریزی مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری با تأکید بر توانمندی مالی و خط فقر مسکن (جمعیت شهری استان کردستان)

فارغ از طبقة اجتماعی و شرایط اقتصادی افراد، مسکن همواره یکی از حیاتی‌ترین نیازها و اولویت‌های اساسی خانوار است. عمده‌ترین عواملی که سبب تبدیل تأمین مسکن به بحران، به­خصوص برای گروه‌های کم‌درآمد شده­اند، عبارت‌اند از: رشد سریع جمعیت، افزایش شدید نرخ شهرنشینی، کاهش بعد خانوار، افزایش نرخ سودآوری بازار زمین و مسکن، کاهش تقاضای مؤثر مسکن، کاهش نرخ دسترسی و توانمندی مالی اقشار ضعیف، سوداگری شدید بازار زمین و مسکن به ضرر گروه‌های کم‌درآمد، کاهش عرضة زمین و مسکن، کم‌توجهی بخش خصوصی و درنهایت، سیاست‌های ناموفق دولتی. با وجود تجارب گوناگون برای رفع مشکل بی‌مسکنی و بدمسکنی اقشار کم‌درآمد، حل ریشه‌ای این مسئله، نیازمند بررسی عوامل ساختاری آن است. در این تحقیق، شرایط و شاخص‌های مسکن گروه‌های مختلف درآمدی نقاط شهری استان کردستان، به‌صورت تفصیلی تحلیل می­شود. این پژوهش به روش کتابخانه‌ای انجام شد. اطلاعات و آمار مورد نیاز آن، از پایگاه تفصیلی طرح هزینه و درآمد خانوارهای مرکز آمار ایران تهیه و استخراج و محاسبات لازم روی آن‌ها انجام شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار EVIEWS خط فقر مسکن تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد میزان توانمندی مالی تأمین مسکن در دهک‌ها با درآمد پایین، بسیار کمتر از دهک‌های بالاست و خط فقر مطلق مسکن در سال 1390، 50 مترمربع است که براساس آن 7/13 درصد کل خانوارهای شهری (271,238 خانوار) با 37,160 خانوار یا 124,856 نفر (بعد خانوار 63/3 نفر) در نقاط شهری استان زیر خط فقر مسکن قرار دارند و شش دهک پایین جامعه، توانمندی‌های لازم برای تأمین مسکن را ندارند.